KALİTELİ ÜRÜN KISTASLARI 2. BÖLÜM KALİTELİ ÜRÜN KISTASLARI Gerçek kalite karakteristikleri belirlendiği zaman bile bunları ifade etmede hangi dilin kullanılacağı sorusu ortada kalır . Tüketicilerin isteklerinin imalatçılar tarafından her zaman yerine getirilmeleri kolay bir biçimde ifade edilemez. Değişik yorumlar her zaman mümkündür ve yorumlar farklılaştığı zaman üretim yöntemleri de değişebilir. İşte kaliteyi ifade etmekteki bazı göstergeler.: 2.1.Kalite Güvenliği Birimi Belirleyin Bir ampul ya da bir radyo birer birer sayılabilir, Bu nedenle onu bir ürün birimi olarak adlandıracağız . Tüketiciyi ilgilendiren ana konu kullanılabilen her birimin kalitesi olduğunda , bu aynı zamanda bir kalite güvenlik birimi de olur. Şimdiye kadar herşey yolunda gidip bir ürün , ürün birimine göre sınıflandırılamazsa ne yapılabilir ? Elektrik kablosu , iplik , kağıt , kimyasal ürünlerle birlikte birleşime giren maddeler veya bileşenler veya meydana getiren parçalar , maden filizi ve yağdan , toz ve sıvı haldeki ürünlere kadar bir çok ürün vardır. Sıralanan örneklerde bir birim tanımlamak zordur. Kalite güvenliği birimi belli olmadıkça , kalite güvenliği verilmek istense bile böyle bir garanti kesin olarak sağlanamaz . 2.2.Ölçme Yöntemini Belirleyin Kalitenin kesin tanımı verilmek istendiğinde , eğer ölçme yönteminin doğruluğu belli değilse hiçbir şey yapılamaz . Bununla birlikte , gerçek kalite karakteristiklerini ölçmek zordur. Evvelce , gazete kağıdı rulolarının gerçek kalite karakteristiklerinden birinin “rotatif tarafından baskı yapılırken yırtılmaması” olduğunu saptamıştık . Ancak karakteristik nasıl ölçülebilir ? Rotatifler bir gazete firmasından diğerine değişir . Otomobillere gelince ,”kolay kullanım” lı olma karakteristiği nasıl ölçülebilir. ? Bazı karakteristikler fiziksel veya kimyasal olarak ölçülebilirken diğerleri renk , ses , koku , tat ve dokunma gibi beş insan duyusuna bağlı olabilir. Kalite yarışında bu karakteristikleri öğrenen sanayi galip çıkacaktır. 2.3.Kalite Karakteristiklerinin Göreli Önemini Belirleyin Bir ürün nadiren tek bir kalite karakteristiğine sahip olur. Genellikle çok sayıda karakteristiğe sahiptir. Gazete kağıdı ruloları örneğini alalım . “Rotatif tarafından baskı yapılırken yırtılmaması” kalite özelliğine ek olarak “mürekkebin öteki yüze sızmaması ve “temiz olarak basamaması” gibi diğer karakteristikler de olabilir. Bir ürünün çok sayıda sahip olduğu kalite karakteristiklerinin göreli önemi açıkça ayırdedilmelidir. Genel olarak , hata ve kusurlara değiniyorum ve onları şu şekilde sınıflandırıyorum : 1.                      Tehlikeli hata – Hayati ve emniyetle ilgili kalite karakteristiği . Örneğin bir arabadan çıkan dış lastikler veya işlemeyen frenler . 2.                      Büyük hata – Bir ürünün usule uygun çalışmasını ciddi bir şekilde etkileyen kalite karakteristiği . Örneğin , bir arabanın çalışmayan motoru. 3.                      Küçük hata – Bir ürünün usule uygun çalışmasını etkilememekle birlikte müşteriler tarafından beğenilmeyen kalite karakteristiği . Örneğin bir arabadaki çizik . Bazı ürünler için , daha geniş ayrıntılı sınıflandırma gerekli olabilir. Genel olarak ele alındığında , bir tehlikeli hataya asla izin verilmemelidir, ancak az sayıda küçük hatalar kabul edilebilir. Göreli önemi saptama , ya da başka bir deyişle , bir öncelik belirlenmesi ortaya koyma kalite kontrolün yerine getirilmesinde önemli bir kavramdır. Yukarıda bahsedildiği gibi kalitedeki hata ve kusurlar geriye bakan kalite olarak adlandırılır. Buna karşılık olarak iyi hızlanma ve kolay kullanım bir ürün satış nedenleri olabilir. Bunlar ileri bakan kalite olarak adlandırılır. İleri bakan kaliteye önem verilmedikçe ve satış nedenleri açıklık kazanmadıkça , o ürün satılamaz . 2.4.Hatalar Ve Kusurlar Üzerinde Anlaşmaya Varın Hatalar ve kusurlar hakkında insanlar farklı şekilde düşünür . Bu düşünce imalatçılar ve tüketiciler için olduğu gibi aynı firmadaki insanlar arasında da geçerlidir. İnsandaki bu eğilim genellikle muayene yapmak için beş duyudan yararlanıldığı zaman fark edilebilir. Bazıları boyalı bir yüzey üzerindeki çiziği bir kusur olarak kabul ederken diğerleri arabanın çalışma tarzını etkilemeyeceğinden onun bir kusur olarak kabul edilemeyeceğini söyleyecektir . Bir radyonun ton kalitesine gelince , değerlendirilmedeki farklılıklar genellikle uzlaştırılamaz . Bu örnekteki hata ve kusurların sınırlarını yazıya dökmek çok zor , endüstriyel standartlara dönüştürmek çok sıkıcı ve hoş olmayan bir iştir. Bu tiple sorunun imalatçılar ve tüketiciler için en iyi çözümü tam danışmayı başlatmak ve gelecekteki başvurular için kabul edilebilir sınırlar belirlemektir. 2.5.Gizli Hataları Meydana Çıkarın Fabrikalar ve sanayi kuruluşlarındaki hatalarla ilgili rakamlar sadece devede kulaktır , yine de bunlar gerçek hatalılar olarak adlandırılır. Eğer hatalıları daha geniş bir anlamda düşünürsek , gerçek hatalılar ortaya çıkarılanlardan on veya yüz kat daha fazla olabilir. Bu saklı hatalıları , ya da gizli hatalıları ortaya çıkarmak kalite kontrolün temel hedefidir. Bazı kişiler malları yalnızca kullanılamayacak durumda oldukları veya ıskartaya çıkartılmaları gerektiği zaman hatalı olarak sayarlar . Ancak bu uygulamayı daha dikkatlice incelemeliyiz . Yeniden işlenen mallar , özel olarak kabul edilen mallar ve ayarlama yapılan malların uymadığı için değişik değişiklik yapılması gereken mallardır. Onları kabul edilebilir ürünler haline getirmek için daha fazla emeğe ihtiyaç vardır. Bu nedenle , hatalılar sınıfına girmelidirler . “Özel olarak kabul edilen mallar “ terimi bir örtmecedir. Teslim tarihine uymak için standartların düşürüldüğü malları gösterir. Standartların altında değillermiş gibi gösterilmek zorundadırlar. Ancak , şüphesiz bunlarda hatalılardır. Montaj prosesinde , eğer fotoğraf makinesi veya radyo gibi bir ürün ayarlamaya, ya da yeniden işlenmeye tabi tutulmadan monte edilebilir ve gönderilebilirse iyi bir ürün sayılır . Montaj prosesinde ayarlanması ya da yeniden işlenmesi gerekirse , sonunda ürün iyi olsa bile , yine de hatalı bir ürün olarak kalır . Montajda , ayarlama veya değişiklik yapılmaksızın ürün ilk prosesten doğru prosese giderse , iyi bir ürün ortaya çıkar .Ürünün bu şekilde iyi bir ürün haline gelme oranına “doğru gitme yüzdesi” diyeceğim . Prosesi baştan sona doğru bitirmeye ürünler tüketicilerin eline geçtikten sonra bozulma eğilimi gösterirler. Firmalar doğru gitme yüzdesini %95 ila %100 arasında gerçekleştirebilecek şekilde tasarım ve proses kontrol etmeye çalışmalıdırlar. Kalite kontrole başladığımız zaman derhal hataların kesin bir tanımını belirlemeli ve hatalı proseslerle ilgisi olan gizli hataları , gizli iş yükünü meydana çıkarmalı ve ortadan kaldırmalıyız. 2.6. Kaliteyi İstatistiksel Olarak İncelemek. Etrafımızdaki ürünler ve çalışma yöntemlerini incelediğimiz zaman birbirinin aynı iki şey bulunmadığını görürüz. Her zaman farklar bulabiliriz. Eğer her hangi bir ürünü incelersek hammadde , teçhizat , çalışama yöntemi ve işçi dahil çok sayıda faktörün onun üretimini etkilediğini görürüz . Birini , düğerinin aynısı yapmak mümkün değildir. Ürün kalitesi her zaman geniş bir perspektifte değişir, başka bir deyişle , eğer ürün kalitesine bir bütün olarak bakarsak, bir istatistiksel dağılım gösterir . Her bir parça için kalite elbette önemlidir. Ancak uygulamada , kaliteyi, çok sayıda yüzlerce parçalık gruplar halinde ele alırız. Bir ampul örneğini alalım; tek bir ampulün ömrü 100 saat ile 2000 saat arasında geniş ölçüde değişir , ya da bir grup ampulde dağılım 900 saat ile 1100 saat arasında olabilir. Tüketiciler dağılımın daha küçük ve kalitenin daha birbirine benzer ve karalı olduğu bu ikinciyi tercih edeceklerdir. Kaliteyi düşündüğümüz zaman , gruplar içindeki istatistiksel dağılımı dikkate almalı ve daha sonra proses kontrolü yerine getirmeye ve muayeneyle meşgul olmaya geçmeliyiz. Bir dağılımı ifade etmek için ortalama değer ve standart sapma kullanılacaktır. 2.7.”Tasarım Kalitesi” ve “Uygunluk Kalitesi” Tasarım kalitesi genellikle hedeflendirilmiş kalite olarak adlandırılır. Bir sanayi, Bir ürünü belli bir kalite düzeyiyle – yani hedeflendirilmiş kaliteyle – yaratmak ister . Ampul örneğinde , imalatçı , ömrü 900 ile1100 saat arasında , yada ömrü 2000 ile 2500 saat arasında olan bir ampulü hedefleyebilir. Genellikle tasarım kalitesi yükseltilmek istendiğinde , maliyet de yükselir. Uygunluk kalitesi aynı zamanda uygun kalite olarak da adlandırılır, çünkü gerçek ürünlerin ,tasarım kalitesine ne kadar uyduğunun bir göstergesidir. Eğer tasarım kalitesiyle uygunluk kalitesi arasında bir farklılık varsa , bu hatalıların ve yeniden işlemelerin var olması demektir. Uygunluk kalitesi yükseldiği zaman maliyet düşer. Kalite kontrolü bilmeyen kişiler eğer muayeneyle kalite kontrol bir tutulursa , özellikle de muayeneye önem veren eski usul kalite kontrole bel bağlanırsa , maliyet gerçekten yükselecektir. Tasarım kalitesi yükseltildiğinde, maliyet de ona bağlı olarak yükseleceği de doğrudur. Bununla birlikte , uygunluk kalitesi geliştiği zaman hatalı, yeniden işleme ve ayarlama durumlarının ortaya çıkması ve bu da maliyet azalması ve verimlilik artışıyla sonuçlanır. Bundan başka , eğer tasarım kalitesi tüketici isteklerine uyarsa satışlar yükselerek ölçekten yararlanmaya yol açacaktır. Bu da ölçülü ve verimli duruma götürecek ve maliyet daha da düşecektir. Japon ürünleri dünya piyasasında yüksek derecede rekabet edebilir hale gelmiştir. Bu başarı tasarım ve uygunluk kalitelerinin çarpıcı etkilerinin bir sonucudur. Uluslar arası rekabette kazanmak için , Japonya tasarım kalitesini sürekli olarak yükseltmiştir. Ayrıca etkili bir şekilde proses kontrol uygulayarak uygunluk kalitesini yükseltmiştir. Hatalı ve yeniden işleme durumlarının ortaya azalma ve hatta ortadan kalkma , bir maliyet düşüşüyle sonuçlanarak Japonya’nın hedeflenmiş kalitesi tüketicilerin beğenisiyle birleşmiş ve ürünleri çok iyi satılmıştır. Sonuç bir maliyet azalmasıdır ve kaliteli ürünler ucuz bir şekilde imal edilmektedir.